پدر و مادر نخستین آموزگار فرزندان هستند که لازم است نیازهای کودک را در هر مرحله از زندگی بدانند تا بتوانند او را به گونه ای پرورش داده که بدنی سالم داشته باشد، حواس پنجگانه او تقویت شود، غریزه اش به درستی پرورش یابد و قوه تعقل خوبی پیدا کند.

در سنین مختلف از جمله دو سالگی لازم است کودک خود را برای مراقبت و مشاوره به مرکز خدمات جامع سلامت، پایگاه سلامت یا خانه بهداشت محل سکونت خود ببرید تا اقدامات و توصیه های لازم برای ارتقای رشد و تکامل کودک را دریافت کنید.

مراقبان سلامت یا بهورزان و پزشکان در برابر نگرانی ها و پیشنهادات شما پاسخگو هستند و همواره شما را مورد حمایت قرار می دهند. در ادامه مهم ترین نکات کلیدی برای مراقبت از کودکان در سن دو سالگی را با هم دنبال می کنیم.

مراقبت هایی که لازم است کودک شما در این سن دریافت کند:

• پایش رشد
• ارزیابی تغذیه
• مکمل (ویتامین آ+د و آهن)
• ارزیابی سلامت دهان و دندان
• غربالگری تکامل (برای غربالگری تکامل کودک در این سن پرسشنامه استاندارد داده می شود، آن را با دقت تکمیل کنید و طی یک تا دو هفته برای بررسی به مراقب سلامت یا بهورز تحویل دهید)

نکاتی که به تکامل کودک شما کمک می کند:

• با کودکتان تماس چشمی برقرار کنید. سعی کنید اشاره های او را درک کرده و پاسخ مناسب بدهید.
• سعی کنید او را بخندانید.
• به کودک خود کمک کنید تا اشیا را بشمارد، نام ببرد و مقایسه کند.
• برای او اسباب بازی های ساده بسازید.
• اشیایی با رنگ ها و شکل های متفاوت برای دسته بندی به او بدهید.
• اشیای مشابه را با برچسب مشخص کند.
• پازل درست کند.
• او را تشویق کنید تا صحبت کند و به سوالات او پاسخ دهید.
• به کودکتان داستان، آواز و بازی یاد بدهید.
• در مورد تصاویر کتاب ها با او صحبت کنید.
• کودکتان از داستان های کوتاه، ریتم دار و آهنگ دار لذت می برد.
• کودک شما ممکن است بارها و بارها عاشق شنیدن یک داستان تکراری باشد.
• از او بخواهید چیزهایی که شما برایش می خوانید را با انگشت نشان دهد.
• خواندن داستان را متوقف کنید و به کودک اجازه دهید صدای یک حیوان را تقلید کند یا یک قسمت داستان را تمام کند.
• تلاش کودک تان را در یادگیری مهارت های جدید تحسین کنید.
• هر روز با کودک بازی کنید، در کارهایی که کودکتان علاقه دارد انجام دهد به او ملحق شوید. بازی کردن تفریح است. بسیاری از آموزش ها را می توانید از طریق بازی کردن به کودک ارائه دهید.
• با بازی کردن به کودکتان دنبال کردن راهنمایی های ساده را بیاموزید.

ایمنی کودک:

• اطمینان حاصل کنید که صندلی ایمنی کودکتان به درستی در صندلی عقب خودرو نصب شده است.
• تمام کودکان دو ساله یا بزرگتر، یا آنهایی که کمتر از دو سال سن دارند و نسبت به صندلی رو به عقب خود اضافه وزن یا ارتفاع دارند، باید از یک صندلی ایمنی رو به جلو به همراه یک قلاب با حداکثر طول ممکن و تحمل حداکثر وزن و ارتفاعی که سازنده صندلی مجاز شمرده شده است، استفاده کنند.
• همه باید در اتومبیل از کمربند ایمنی استفاده کنند. تا زمانی که همه کمربندشان را نبسته اند اتومبیل را روشن نکنید.
• تمام داروها، شوینده ها و سم ها را دور از دسترس کودک قرار دهید. هرگونه سمی را در قفسه قرار دهید و قفسه را قفل کنید.
• کودک خود را حتی یک دقیقه در ماشین یا خانه تنها نگذارید.
• اجازه ندهید کودک تان با کیسه های پلاستیکی یا بادکنک های لاستیکی بازی کند.
• به کودک تان اسباب بازی های ایمن بدهید. اجازه ندهید با اسباب بازی هایی که قسمت های تیز و کوچک دارد، بازی کند.

با آگاهی از چگونگی رشد و تکامل کودک و انجام اقدامات لازم برای ایمنی او، در آینده، جوانی سالم و کارآمد داشته باشید.

«منصوره زمانی لاری»، کارشناس سلامت نوزادان و کودکان معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی شیراز